Próchnica butelkowa dotyczy zębów mlecznych. Objawia się plamami i odbarwieniami na zębach u dziecka. Nieleczona może doprowadzić do problemów z wyrzynaniem się zębów stałych oraz wad zgryzu. Próchnica butelkowa co robić, gdy się pojawi? Wyjaśniamy w niniejszym artykule. Zachęcamy do lektury.
Jak wygląda próchnica butelkowa?
Próchnica butelkowa dotyczy zębów mlecznych i pojawia się u dzieci i niemowląt. Najpierw pojawiają się odbarwienia i plamki na zębach. Niestety, schorzenie to szybko rozprzestrzenia się i zajmuje zęby sąsiednie. W pierwszej kolejności zazwyczaj atakuje siekacze. W formie zaawansowanej zęby stają się ciemnobrązowe lub czarne, a odbarwienia te są zlokalizowane blisko dziąseł i po wewnętrznej stronie zęba, co skutkuje problemami ze zdiagnozowaniem próchnicy.
Jakie są przyczyny próchnicy butelkowej u dzieci?
Próchnicę butelkową powoduje długotrwały kontakt zębów ze smoczkiem i osadzeniem się pokarmów (głównie tych, które mają dużo cukru w składzie jak np. mleko) na słabo zmineralizowanych zębach dziecięcych. To główna przyczyna pojawienia się ubytków w postaci próchnicy butelkowej. U niemowląt i dzieci często zalegający pokarm na zębach w nocy (np. przez karmienie) i wydzielana mniejsza ilość śliny to warunki sprzyjające rozwojowi bakterii, które niszczą szkliwo przez wytwarzane przez nie szkodliwe substancje. Ślina odgrywa ważną rolę, gdyż oczyszcza zęby z tych substancji.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że dziecko pije o wiele dłużej z butelki, niż z kubka. Tym samym, bardziej narażone jest na pojawienie się ubytków (stąd wywodzi się nazwa „próchnica butelkowa”). Pojawienie się jej u dziecka jest spowodowane niesystematyczną i niewłaściwą higieną jamy ustnej oraz predyspozycjami genetycznymi, które odpowiadają za wrażliwość szkliwa na działanie kwasów wytwarzanych przez bakterie. Zgodnie z powyższym, można przedstawić katalog przyczyn pojawienia się próchnicy butelkowej.
Prezentuje się on następująco:
- dieta dziecka zawierająca zbyt dużo cukrów (np. soki owocowe, słodycze, dosładzanie pokarmów),
- karmienie dziecka butelką (przede wszystkim w nocy, kiedy ślina jest mniej wydzielana),
- nieregularna i niewłaściwa higiena jamy ustnej dziecka,
- zbyt późna wizyta u stomatologa dziecięcego.
Próchnica butelkowa może spowodować wczesne wypadanie zębów mlecznych, problemy z wyrzynaniem się zębów stałych, a następnie powodowanie wad zgryzu, które wymaga długotrwałego i kosztownego leczenia ortodontycznego. Próchnica butelkowa może przenieść się na zęby stałe.
Próchnica butelkowa co robić w przypadku karmienia piersią?
Na podstawie badań medycznych stwierdza się, że dzieci karmione piersią są mniej podatne na wystąpienie próchnicy butelkowej, niż dzieci karmione sztucznie. Spowodowane jest to tym, że pokarm kobiecy zawiera bakterie kwasu mlekowego, kazeinę i immunoglobuliny IgA, a one blokują namnażanie się bakterii niszczących szkliwo i osadzanie się na zębach. Nie mniej jednak uważa się, że karmienie piersią, jak i butelką w nocy dziecka, które ukończyło dwunasty miesiąc życia, jest przyczyną powstawania próchnicy butelkowej ze względu na słabsze wydzielanie śliny.
Jak leczyć próchnicę butelkową?
Gdy pojawi się ten ubytek rodzice zaczynają panikować. Próchnica butelkowa co robić, gdy do niej dojdzie i jak jej zapobiegać? Leczenie zależy od stadium zaawansowania. Jeśli zmiany są naprawdę niewielkie, to wystarczy sama fluoryzacja zębów mlecznych. Jeżeli zęby mają już ciemne plamy, to niezbędna jest impregnacja azotem srebra – środek ten ma działanie bakteriobójcze. Impregnację wykonuje się pięć razy w odstępie tygodniowym w gabinecie stomatologicznym. Niestety, ciemne plamy na zębach zostaną, ale próchnica nie będzie się rozprzestrzeniać na inne zęby – zostanie zahamowana.
U starszych dzieci cierpiących na próchnicę butelkową można przeprowadzić tradycyjne leczenie ubytków. Standardowe wiertło zastępuje się piaskarką abrazyjną, która nie wydaje charakterystycznego dźwięku oraz nie wibruje. Piaskarka usuwa zmiany dotknięte próchnicą przez strumień wody z tlenkiem glinu. W leczeniu próchnicy stosuje się także ozonowanie, które polega na wytworzeniu tlenu o takich właściwościach, które działają bakteriobójczo i hamują rozwój próchnicy. Próchnicę butelkową można leczyć także za pomocą lasera. W tej metodzie wiązka światła przenika wgłąb zęba.
Próchnica butelkowa co robić, żeby się nie pojawiła u dziecka?
Próchnica butelkowa rozprzestrzenia się w tak szybkim tempie, że niezwykle istotna jest profilaktyka. W tym celu warto przestrzegać następujące zasady:
- regularna i właściwa higiena zębów – po każdym karmieniu przecieranie wilgotnym gazikiem dziąseł niemowlaka, a w przypadku starszego dziecka szczotkowanie zębów pastą z fluorem przynajmniej dwa razy dziennie,
- ograniczenie podawania dziecku słodyczy, soków owocowych i dosładzanie pokarmów,
- wizyta u stomatologa dziecięcego.
Próchnica butelkowa co robić, gdy się pojawi? Należy bezzwłocznie udać się do stomatologa, jeśli zauważymy jakiekolwiek plamy na zębach dziecka.
