Próchnica to najczęstsza przyczyna bólu zębów i tak długo odkładanych wizyt u dentysty. Często zaczyna się rozwijać już na zębach mlecznych. Dowiedz się, co wywołuje próchnicę zębów, jakie są jej objawy, a przede wszystkim – jak wygląda leczenie i profilaktyka próchnicy.
Co wywołuje próchnicę zębów?
Bezpośrednio odpowiedzialne za wystąpienie próchnicy są bakterie, głównie L. acidophilus i niektóre paciorkowce. Jednak żeby doszło do zniszczenia szkliwa, a w konsekwencji tego do zakażenia zęba, muszą wystąpić cztery czynniki – obecność dużej ilości bakterii w płytce nazębnej, zbyt duża ilość cukrów w diecie, podatność zębów i czas. Sama obecność bakterii w jamie ustnej jest zupełnie naturalna, dopiero ich nadmiar i sprzyjające środowisko doprowadzi do rozwoju choroby.
Próchnica zębów – opis choroby
Zaawansowaną próchnicę możemy bez problemu dostrzec gołym okiem, ponieważ w późnym stadium rozwoju choroba powoduje duże, czarne ubytki w zębach. Jednak zakażenie rozpoczyna się od wzrostu ilości bakterii w jamie ustnej. Bakterie tego rodzaju żywią się cukrami, których w potrzebnej im ilości dostarczamy sami, spożywając nadmierną ilość produktów dosłodzonych cukrem rafinowanym.
W procesie trawienia, bakterie wytwarzają kwas mlekowy, który demineralizuje, osłabia i uszkadza szkliwo. Następnie dochodzi do zakażenia tkanki twardej zęba, co objawia się ciemną plamką na jego powierzchni. Nieleczona próchnica prowadzi do zakażenia tkanek miękkich zęba, gnicia i innych poważnych powikłań.
Przyczyny powstawania próchnicy
Głównymi przyczynami próchnicy są niewłaściwa dieta, słaba higiena jamy ustnej orz niedobory fluoru i wapnia, które budują szkliwo zębów. Bakterie żywią się tylko cukrami prostymi – sacharozą, glukozą i fruktozą. Ilość cukrów prostych, która naturalnie występuje w naszym pożywieniu, na przykład w owocach, jest niewielka i nie ma wpływu na rozwój próchnicy. Niestety w diecie większości z nas znajdują się duże ilości dosładzanych produktów wysokoprzetworzonych, słodyczy i słodzonych napojów. Często cukier znajduje się w składzie produktów, w których wcale się go nie spodziewamy, na przykład chleba, przetworów czy sosów. Fatalnym nawykiem jest również słodzenie kawy, herbat, kompotów i soków.
Problem stanowi również nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Jeśli nie usuwamy mechanicznie resztek jedzenia poprzez szczotkowanie czy nitkowanie, sprzyjamy powstaniu kamienia nazębnego i szybszemu namnażaniu się bakterii, co wywołuje próchnicę zębów. Szczególnie warto dopilnować higieny jamy ustnej u dzieci, które często czyszczą zęby nieporządnie albo w ogóle o tym zapominają. Jednak popsute zęby mleczne bardzo często powodują zakażenie zębów stałych.
Jak wyleczyć próchnicę?
Ponieważ zniszczona struktura zęba już się nie zregeneruje, leczenie próchnicy może jedynie zatrzymać postęp choroby i zapobiec powikłaniom, dlatego tak ważna jest profilaktyka. Leczenie polega na usunięciu uszkodzonego fragmentu zęba i wypełnienie ubytku odpowiednim materiałem. Przy zaawansowanej próchnicy może zajść konieczność leczenia kanałowego, a w końcu – usunięcia zainfekowanego zęba.
