Jeśli w kącikach ust pojawia się zaczerwienienie, które wywołuje pieczenie, to najpewniej oznacza, że mamy do czynienia z zajadami. Jest to schorzenie, które występuje powszechnie. Powoduje ból, swędzenie, a także dyskomfort o podłożu zarówno fizycznym, jak również psychicznym. Nikt przecież nie lubi, gdy na jego twarzy w widocznym miejscu pojawiają się na skórze nieestetyczne pęknięcia, strupy i owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Dolegliwość ta wykazuje skłonność do nawracania, powstania nadżerek, a kolejne przebarwienia mogą być coraz większe.
Zajady to zapalenie kącików ust, określane też jako zapalenie jamy ustnej. Schorzenie to często jest mylone z opryszczką.
Zajady – objawy
Zajady lokalizują się w kącikach ust, a konkretnie w miejscu gdzie czerwień wargowa wargi górnej oraz dolnej są ze sobą połączone. Początkowo schorzenie to objawia się swędzeniem i mrowieniem, a także zaczerwienieniem zainfekowanego miejsca. Pojawia się również niezbyt silny ból, który coraz bardziej powoduje dyskomfort. Kolejnym etapem jest pękanie skóry w kącikach ust. Miejsce to może być obrzęknięte i wrażliwe na dotyk. Pojawia się uczucie suchości w ustach, trudności przy ich poruszaniu i spierzchnięcia. Występują ubytki tkanki, czyli nadżerki o różnej głębokości i rozmiarze, które zaczynają być widoczne przy otwieraniu ust. Powstałe ranki są wilgotne i mogą krwawić.
Po stosowaniu odpowiednich środków leczniczych następuje ich gojenie, zaczerwienienie ustępuje, a w miejscu infekcji pojawia się strup. Gdy jest świeży, to jego struktura łatwo może zostać naruszona i przerwana w trakcie otwierania ust np. podczas spożywania pokarmów, ziewania i mówienia. Ranka może się odnawiać, a gojenie przedłużać. Gdy strup odpada pacjent czuje, że ten fragment jego ust jest nieco pogrubiony. Przy nawrotach zajadów w tym miejscu na skórze mogą pojawić się przebarwienia, a niekiedy blizny.
Zapalenie kącików ust może utrzymywać się przez kilka dni. Szybkość gojenia ran zależy od zastosowanej kuracji i intensywności schorzenia. Gdy dolegliwości przyjmują postać przewlekłą, wtedy mogą trwać nawet kilka lat. Dlatego warto skonsultować się z lekarzem i nie bagatelizować tego problemu.
Zajady – przyczyny powstawania zajadów.
Zajady powstają w kącikach ust, ponieważ bakterie i grzyby, które je wywołują mają tam doskonałe środowisko do bytowania. Wilgoć i ciepło powodują, że mogą się tam zagnieździć i rozwijać. Jedną z przyczyny wystąpienia zajadów jest nieprawidłowa i pozbawiona odpowiednich składników odżywczych dieta. Infekcja pojawia się na skutek braków w organizmie witamin z grupy B. Szczególnie niedobór ryboflawiny (witamina B2) i kwasu foliowego (B9) ma duże znaczenie w jej rozwoju. Osoby ze słabą odpornością często skarżą się na zajady, dlatego powinny zadbać o właściwą podaż witaminy C, zwłaszcza w okresie podatności na infekcje bakteryjne. Zapalenie kącików ust może być też wywołane przy niedoborach żelaza. Na braki witamin i minerałów narażone są zwłaszcza kobiety w ciąży. Zajady bardzo często występują też u pań przed, w trakcie i tuż po miesiączce.
Pojawienie się infekcji czasami jest wynikiem uszkodzenia kącików ust na skutek działania mechanicznego. Może to nastąpić np. w trakcie szerokiego otwierania ust podczas leczenia stomatologicznego, w efekcie skaleczenia oraz w następstwie noszenia aparatu ortodontycznego. Do powstania zajadów przyczynia się niekiedy przesuszenie skóry wokół warg (nieodpowiednia higiena jamy ustnej, stosowanie farmaceutyków o bardzo silnym działaniu, przebywanie w pomieszczeniach nieklimatyzowanych i przegrzewanych), bądź też nadmierne nawilżanie ich śliną (częste oblizywanie warg, nocne ślinienia). Istnieje duże ryzyko infekcji w wyniku wystąpienia próchnicy, ponieważ bakterie, które ją wywołują mają dużą łatwość w przedostaniu się w okolice ust.
Możliwość pojawienia się zajadów jest większa u osób zmagających się z chorobami metabolicznymi, cukrzycą, niedokrwistością, alergiami, a także w trakcie antybiotykoterapii, podczas leczenia onkologicznego oraz immunosupresyjnego. Infekcja jest często wynikiem przewlekłego zmęczenia, a także stresu i braku aktywności ruchowej. Zapalenie kącików ust może się pojawić w skutek uczulenia u osób, które stosują podrażniające skórę kremy, maści oraz kosmetyki.
Leczenie zajadów w kącikach ust – jak wygląda, czym smarować?
Leczenie zajadów polega na niwelowaniu nieprzyjemnych objawów, takich jak pieczenie i swędzenie. W tym celu stosuje się preparaty, które pozwalają minimalizować i hamować podrażnienia skóry. Substancje w nich zawarte wpływają na nawilżenie tkanek oraz ich pełną regenerację. Odżywiają komórki zewnętrznej części naskórka, powodując zabezpieczenie przed rozwojem infekcji w tym obszarze.
Preparaty na zajady powinny zawierać składniki, które działają przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, dzięki czemu rany będą się szybciej goić. Skuteczna w tym względzie jest witamina E zwana witaminą młodości. Chroni ona naskórek przed nadmiernym wysuszeniem, poprawia jego kondycję i wpływa na elastyczność. Równie efektywna jest witamina B2, czyli ryboflawina, a dodatkowo powoduje, że zajady szybciej znikają i bardzo dobrze się wchłaniają. Świetnie też sprawdza się D-pantenol, prekursor witaminy B5. Sprawia on, że skóra staje się bardziej elastyczna i nawilżona. Podobnie działa masło Shea oraz wyciąg z wąkrotki azjatyckiej.
Natomiast ściągającym działaniem wykazuje się ekstrakt z szałwii lekarskiej. Na zwalczanie bakterii warto używać maści i kremów z olejku z drzewa herbacianego, a na łagodzenie podrażnień i zmniejszenie zaczerwienień na skórze bardzo dobry jest wyciąg z kasztanowca.
W przypadku zajadów wykorzystuje się farmaceutyki, które zwalczają infekcję, a także wykazują się działaniem nie tylko przeciwbakteryjnym, ale również przeciwgrzybiczym. Posiadają one w swoim składzie takie substancje jak chlorquinaldol, a także klotrimazol, który skutecznie hamuje rozwój drożdżaków i grzybów np. Candida albican.
Przyczyną zajadów może być słaba odporność, a także niedobór witamin w organizmie. Dlatego w takim przypadku leczenie może polegać na stosowaniu przez pacjenta odpowiedniej suplementacji, co wpłynie na poprawę działania układu immunologicznego i uzupełni braki mikroelementów.
Zapalenie kącików ust, zwłaszcza u osób z nawrotami tego schorzenia wymaga wdrożenia właściwej higieny. Warto też ograniczyć pewne zachowania i nawyki, które sprzyjają rozwojowi infekcji np. powstrzymywać się od nadmiernego oblizywania ust.
Zwykle gojenie zajadów trwa od dwóch do trzech tygodni, jednak jeśli leczenie i stosowanie preparatów nie przynosi efektów, wtedy należy udać się do lekarza, Może on zlecić wykonanie badania posiewu z miejsc dotkniętych zmianami.
Zajady – jak leczyć? Specyfiki bez recepty
W aptekach jest wiele maści, czy też kremów na zajady, które można kupić bez recepty. Farmaceuta pomoże w wyborze najlepszego i doradzi przez jaki czas i w jaki sposób należy dany specyfik stosować. Warto korzystać z preparatów zawierających witaminy np. B12 i posiadające właściwości ściągające, przeciwzapalne, czy też bakteriostatyczne. Dla pacjenta istotne jest to, żeby zwalczyć zajady, a dany środek leczniczy przyniósł ulgę w dolegliwościach i pozwolił na jak najszybsze gojenie ran w okolicy kącików ust. Bardzo dobrze w tym zakresie sprawdzi się serum regeneracyjne. Po jego użyciu zajady goją się szybko, zmniejsza się swędzenie i pieczenie. Wreszcie powraca komfort i można normalnie funkcjonować. Na zakażenie skóry bardzo dobrze sprawdzi się roztwór z gencjany, a także balsamy na pęknięcia w kącikach ust. Szczególnie polecany jest krem z hydrokortyzonem i cynkiem, który przyspiesza leczenie.
Domowe sposoby na zajady
Na złagodzenie dolegliwości domowym sposobem jest zastosowanie mieszanki, na którą składa się tłusty krem do twarzy z dodatkiem rozdrobnionej na proszek tabletki w składzie z witaminami z grupy B. Takim specyfikiem codziennie dwa do czterech razy należy smarować zajady przez kilka dni.
Skuteczne gojenie poranionych kącików ust może przynieść smarowanie ich na noc oliwą z oliwek. Zainfekowane miejsca będą bardziej nawilżone, a stan zapalny się zmniejszy.
Kojące działanie, zmniejszenie swędzenia oraz pieczenia przynosi obkładanie zajadów plasterkami ze świeżego ogórka. Dość szybko będzie można poczuć znaczną ulgę. Podobnie działa także sok z aloesu. Poza tym skutecznie zregeneruje naskórek, odżywi tkanki i zatrzyma rozwój bakterii.
Dobrym domowym sposobem na zajady jest zmieszanie w wodzie jednej łyżeczki drożdży i cukru oraz 100 ml ciepłego mleka, aż do konsystencji kremu. Taki roztwór można pić, jak też nakładać na chore miejsca w kącikach ust.
Na zajady można też stosować mleczko kokosowe oraz chłodzące kompresy z herbatki rumiankowej. Dzięki temu nastąpi nawilżenie skóry, złagodzenie dolegliwości, a także szybsze zwalczanie bakterii.
Niektórzy polecają, żeby pocierać ranki nasączonym w wodzie gazikiem. Ma to złuszczyć naskórek, co pozwoli na łatwiejsze przenikanie do tkanek preparatów, które stosuje się podczas infekcji. Gdy zajady przybierają formę bąbli z płynem surowiczym, wtedy niektórzy radzą, żeby nakładać na nie pastę do zębów razem z olejkiem z drzewa herbacianego. Dzięki temu szybciej nastąpi ich wysuszenie.
Oprócz korzystania z maści i kremów w szybszym leczeniu warto również:
– wyciszyć się i relaksować – zajady częściej występują u ludzi, którzy są narażeni na stres, przepracowują się i często bywają zmęczeni,
– poprawić funkcjonowanie układu odpornościowego,
– spożywać produkty bogate w witaminę C oraz z grupy B,
– dostarczać organizmowi pożywienie będące bogatym źródłem biopierwiastków, takich jak cynk, selen, czy żelazo,
– jeść kiszonki, ryby, jaja, cytrusy, owoce morza oraz pestki dyni,
– zminimalizować lub całkowicie wyeliminować z diety alkohol,
– w czasie infekcji nie jeść potraw pikantnych i przypraw, które mogą podrażniać gojące się miejsca, a także cukrów wpływających na rozwój bakterii,
– ograniczyć spożycie kawy, która może wypłukiwać z organizmu cenne składniki mineralne,
– unikać nadmiernego oblizywania ust i nie dotykać ran brudnymi rękoma,
– pamiętać o właściwej higienie jamy ustnej,
– dbać o właściwe nawodnienie organizmu, co wpłynie na nawilżenie warg,
– zawsze myć świeże owoce przed spożyciem, co ograniczy dostęp bakterii do ust.
Jeśli ktoś decyduje się na leczenie zajadów domowymi sposobami, warto, żeby podszedł do tego z rozsądkiem. Wiele przepisów i rad, które można znaleźć na różnych stronach internetowych lub usłyszeć od znajomych może być skutecznych, jednak czasami przysparzają więcej szkód niż pomagają w złagodzeniu dolegliwości.
Niektóre osoby polecają smarowanie zmienionych miejsc na skórze czosnkiem. Ten naturalny antybiotyk wykazuje się właściwościami antybakteryjnymi, a także przeciwgrzybiczymi, więc powinien pomóc na zajady. Jednak jego silne działanie może niestety tylko wzmóc dolegliwości np. pieczenie. Podrażni rany i w konsekwencji spowolni gojenie. Inni na zajady rekomendują smarowanie kącików ust miodem, ponieważ stosuje się go często jako środek przeciwzapalny oraz przeciwbólowy. Warto też pamiętać, że w swoim składzie zawiera cukry, które w przypadku infekcji o podłożu grzybiczym wpływają na szybki rozwój grzybów drożdżakopodobnych.
Najlepsza maść na zajady
Jest kilka maści na zajady, które można polecić przy infekcji. Jedną z nich jest Zajadex. Można go stosować również w przypadku innych problemów skórnych. Swoją skuteczność zawdzięcza tlenkowi cynku, ekstraktowi z szałwii, a także witaminie B2. Maść natłuszcza, działa antyseptycznie, a także ściągająco. Może być stosowana przez dorosłych, a także dzieci od lat trzech.
Składniki wymienione wyżej oraz dekspantenol i glukonian chlorheksydyny posiada maść B2 hec. Wykazuje się właściwościami przeciwbakteryjnymi, łagodzi dolegliwości, redukuje stan zapalny.
Zajady – leczenie w gabinecie.
Do lekarza warto zgłosić się w przypadku ciągłych nawrotów zajadów. Bagatelizowanie objawów może tylko je zwiększyć i wpłynąć na pogorszenie stanu zdrowia. Specjalista przeprowadzi wywiad, wykona badanie i ustali przyczyny dolegliwości. Na podstawie diagnozy zaleci metody i sposoby leczenia.
Zajady to problem o podłożu innym, niż opryszczka.
Zdarza się, że zajady są mylone z opryszczką, a to dwa inne schorzenia. Różnią się przyczyną dolegliwości. Opryszczka wynika z zakażenia wirusowego, natomiast zajady pojawiają się na skutek rozwoju bakterii i grzybów. Mogą też być skutkiem mechanicznego uszkodzenia. Schorzenie to nie przenosi się na inne osoby, natomiast opryszczka jest zaraźliwa. Umiejscawia się zazwyczaj na dolnej lub górnej wardze na granicy czerwieni wargowej i skóry. Natomiast zajady są zlokalizowane w kącikach ust. Mają formę nadżerki, a opryszczka to bąbelki wypełnione treścią surowiczą. To co ich łączy, to przybieranie w późniejszej fazie formy strupów.
