Próchnica to powszechnie występująca choroba o charakterze społecznym. Jest ona obecna niemal na całym świecie, a jej nasilenie obserwuje się w krajach zamieszkałych przez osoby, których dieta bogata jest w oczyszczone cukry. Z powodu dużej dolegliwości oraz poważnych konsekwencji zdrowotnych choroby w wielu gabinetach lekarskich pada pytanie dotyczące tego czy próchnicą można się zarazić?
Co to jest próchnica zębów?
Jak wspomniano powyżej, choroba jest przyczyną niepokoju pacjentów, którzy pytają swoich lekarzy o to czy próchnicą można się zarazić? Otóż, aby odpowiedzieć na często zadawane pytanie dotyczące tego czy próchnicą można się zarazić należy zastanowić się najpierw czym właściwie jest próchnica i jakie są drogi jej szerzenia. Otóż, próchnica to choroba społeczna, która w większym lub mniejszym nasileniu może dotyczyć niemal całej populacji Polaków.
Pojawia się ona w wyniku demineralizacji szkliwa oraz zwiększenia jego podatności na uszkodzenie. Próchnica w pierwszej kolejności obejmuje szkliwo i zębinę, a następnie miazgę zęba. Dolegliwości związane są z negatywnym działaniem bakterii chorobotwórczych zlokalizowanych w jamie ustnej, które atakują płytkę nazębną, produkują kwasy i toksyny oraz prowadzą do zmiękczenia szkliwa oraz wzrostu jego podatności na uszkodzenia.
Choroba w pierwszej kolejności objawia się jasnymi plamkami próchnicowymi, które wraz z upływem czasu stają się coraz ciemniejsze. Choroba może mieć poważne konsekwencje dla ogólnego stanu zdrowia, a zatem zawsze powinna być leczona.
Przez co jest wywołana próchnica zębów?
Jak wskazano powyżej, choroba jest rozpowszechniona w populacji. Pacjenci zatem słusznie się jej obawiają i pytają swoich lekarzy o to czy próchnicą można się zarazić? Odpowiedź na pytanie dotyczące tego czy próchnicą można się zarazić wymaga zatem określenia przyczyn tych przykrych dolegliwości. Otóż, do powstania i rozwoju próchnicy przyczynia się obecność płytki nazębnej. To w niej właśnie gromadzą się głowni winowajcy choroby czyli drobnoustroje chorobotwórcze Streptococcus mutans.
Bakterie znajdują się we wspomnianej płytce nazębnej oraz w ślinie. Z tego powodu odpowiedź na pytanie dotyczące tego czy próchnicą można się zarazić jest twierdząca. Bakterie chorobotwórcze mogą zostać bowiem przeniesione z człowieka na człowieka choćby poprzez pocałunek i prowadzić do rozwoju choroby, a następnie przedostawać się do krwiobiegu i zaburzać pracę narządów wewnętrznych, w tym na przykład serca. Rozwiewając wątpliwości dotyczące tego czy próchnicą można się zarazić należy wspomnieć o możliwości przeniesienia szkodliwych patogenów z matki na dziecko.
Zakazane jest zatem nie tylko całowanie niemowlęcia, ale również oblizywanie i wkładanie do ust jego smoczka czy łyżeczki. Wśród innych przyczyn choroby wskazywane są predyspozycje osobnicze oraz nieprawidłowe odżywianie, w tym choćby dieta bogata w cukry czy prowadząca do powstawania niedoborów wapnia, fosforu, witamin i mikroelementów.
Spożywanie cukrów pomiędzy posiłkami czy unikanie spożywania twardego, które sprzyjałoby usuwaniu zanieczyszczeń z powierzchni zębów oraz zwiększeniu ilości produkowanej śliny sprzyja rozwojowi choroby. Podobnie jak brak odpowiedniej higieny jamy ustnej. Co ważne próchnica może dotyczyć zarówno zębów stałych, jak i mleczaków. Należy podkreślić, że w przypadku zębów mlecznych przebiega ona znacznie szybciej, z uwagi na ich cechy morfologiczne oraz mniejszą mineralizację.
U dzieci wyróżnić można próchnicę szybką, która pojawia się tuż po wyrżnięciu się zębów oraz okrężną, która może prowadzić nawet do odłamania się koron zębów. Podatne na próchnicę są zwłaszcza świeżo wyrżnięte zęby, w przypadku których proces mineralizacji nie został w pełni zakończony.
Objawy próchnicy
Pierwsze oznaki próchnicy są widoczne w postaci jasnym przebarwień, które wraz z upływem czasu ciemnieją. Wraz z przedostaniem się chorobotwórczych patogenów w głąb zęba dochodzi do pojawienia się jego nadwrażliwości na bodźce ciepłe i zimne.
Brak podjęcia działania prowadzi do dalszego rozwoju choroby oraz wynikania próchnicy do miazgi zęba. Towarzyszy temu zwykle stan zapalny, który może grozić martwicą zęba, jego utratą oraz przykrymi konsekwencjami dla całego organizmu.
Jak zatrzymać próchnicę?
W przypadku próchnicy podstawowe znaczenie ma odpowiednia profilaktyka. Co ważne może być ona wdrożona już nawet na etapie życia płodowego. Mineralizacja zębów rozpoczyna się bowiem już na początku drugiego trymestru ciąży. Popełnianie na tym etapie błędy żywieniowe czy przebyte przez ciężarną infekcje mogą sprzyjać rozwojowy próchnicy na dalszym etapie życia.
Dieta ciężarnej powinna być zatem bogata w wapń, fosfor, magnez, mikroelementy i witaminy A, B, C i D. Po urodzeniu dziecko powinno być karmione mlekiem matki, a w późniejszym czasie jego dieta powinna być bogata w produkty mleczne oraz warzywa. W celu powstrzymania rozwoju próchnicy warto wybierać pożywienie twarde, włókniste i ziarniste, które wpływa na oczyszczanie zębów oraz unikać nadmiaru słodyczy.
Zapobieganie próchnicy obejmuje również prawidłową higienę jamy ustnej z wykorzystaniem odpowiedniej szczoteczki do zębów, pasty z fluorem, nici dentystycznych oraz płynu stomatologicznego do płukania. Profilaktyka obejmuje również lakierowanie, remineralizację i plombowanie zębów w gabinecie dentystycznym oraz regularne wizyty kontrolne.
